رتبه بندی اعتباری

ریسک اعتباری اساساً شامل ریسک نكول، زیان ناشی از نكول نرخ بازیافت، مبلغ در معرض ریسک و سررسید می شود. در گذشته، سرمایه گذاران اوراق قرضه و موسسات مالی غالباً از رتبه بندی اعتباری انجام شده از سوی موسسات رتبه بند برای تعیین وضعیت اعتباری ناشرین اوراق قرضه استفاده می نمودند. موسسات رتبه بندی مثل مودیز[1]، استاندارد و پورز[2] و فیتچ[3]، رتبه های اعتباری ناشرین اوراق قرضه را ارائه می كنند. موسسات رتبه بندی نقش واسطه اطلاعات را بین سرمایه گذاران اوراق قرضه و ناشران اوراق ایفا می كنند. امروزه، هزینه فعالیت های موسسات رتبه بندی عمدتاً از طریق اخذ كارمزد تامین می شود.

رتبه ها حاصل تحلیل كامل اطلاعات استخراج شده از منابع داخلی، منابع بازار و دولتی و از همه منابع مرتبط است. فرایند رتبه بندی، شامل تحلیل كمی داده های استخراج شده از صورت سود و زیان، داده های ترازنامه و اطلاعات بخش عملیاتی تولید، و اطلاعات بازار وام گیرنده می باشد. علاوه بر داده های كمی مالی و تولید، تحلیل داده های كیفی مثل كیفیت مدیریت، وضعیت رقابت، چشم اندازهای رشد و برنامه ها و استراتژی های وام گیرنده نیز در تعیین رتبه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

اهداف رتبه بندی اعتباری

رتبه اعتباری ناشر اوراق و بدهكاران در موسسات رتبه بندی توسط یک كمیته از كارشناسان رتبه بندی تعیین می شود و نتایج در دسترسی مدیریت ارشد ناشر قرار داده می شود درخواسمت رتبمه بنمدی داده بودند. بعمد از تخصمیص اولمین رتبمه، موسسه رتبه بند به طور مستمر رتبه را باز ارزیابی می كند تا زمانی كه شركت از ادامه رتبه بندی و ارزیابی رتبه، انصراف دهد.

هدف اصلی رتبه بندی، متمایز كردن اوراق با درجه سرمایه گذاری از اوراق با درجه غیر سرمایه گذاری می باشد. اولین هدف رتبه بندی اعتباری، ارائه یک اندازه احتمال نكول یا امكان عدم ایفای تعهدات از سوی وام گیرنده می باشد. امروزه، رتبه اعتباری برای تعیین اندازه امكان نكول و ریسک زیان ناشی از نكول ناشر و تعیین نرخ بازیافت نكول ارائه می شود. یک مثال از رتبه بندی ریسک نكول در جدول  2-1 ارائه شده است.

جدول ‏2‑1كیفیت اعتباری رتبه های ارائه شده موسسات رتبه بندی

كیفیت اعتبار	فیتچ	اس اند پی	مودیز
شدیدا قوی	AAA	AAA	Aaa
	AA+	AA+	Aa1
بسیار قوی	AA	AA	Aa2
	AA-	AA-	Aa3
	A+	A+	A1
قوی	A	A	A2
	A-	A-	A3
	BBB+	BBB+	Baa1
كافی	BBB	BBB	Baa2
	BBB-	BBB-	Baa3
	BB+	BB+	Ba1
قابل قبول	BB	BB	Ba2
	BB-	BB-	Ba3
	B+	B+	B1
تا حدودی قابل قبول	B	B	B2
	B-	B-	B3
	CCC+	CCC+	Caa1
آسیب پذیر	CCC	CCC	Caa2
	CCC-	CCC-	Caa3
بسیار آسیب پذیر	CC	CC	Ca
شدیدا آسیب پذیر	C	C	C
احتمال نكول باال	RD	SD	RD
احتمال نكول بسیار	D	D	D

همانطور كه ملاحظه می گردد، اوراقی كه رتبه های آنها از لحاظ كیفیت اعتباری تا سطح كافی می باشند، برای سرمایه گذاری مناسبند و احتمال نكول این گونه اوراق ناچیز و كم است. اوراقی كه كیفیت رتبه آنها قابل قبول تا حدودی قابل قبول است، اگرچه برای سرمایه گذاری مناسب نیستند، ولی برای سفته بازی مناسبند. و اوراقی كه كیفیت رتبه اعتباری آنها در سطح آسیب پذیر و پایین تر است، جزء اوراق بنجول محسوب می شوند.

---

[1] Moody’s

[2] Standard and Poor (S&P)

[3] Fitch